BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI

 

 

 

 

 

Hazırlayan

Murat BALCI

 

 

 

 

KASIM - 2013

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

İÇİNDEKİLER

 

1) Giriş .................................................................................................................................................. 3

2) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Nedir? ...................................................................... 3
3) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Kimler İçin Hazırlanır? ........................................ 5
4) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Hazırlama Sürecine Kimler Katılır? ................... 6
5) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Ekip Çalışmaları Nelerdir? ................................... 6

            5.1. Ekip Gelişim Aşamaları .................................................................................................... 7

                        5.1.1. Birleştirme Aşaması ............................................................................................ 7

                        5.1.2. Pekiştirme Aşaması ............................................................................................ 7

                        5.1.3. Sentez Aşaması  ..................................................................................................7

            5.2. BEP Ekibi Üyeleri ve Görevleri ......................................................................................... 8

                        5.2.1.Başkan .................................................................................................................. 8

                        5.2.2. Gezerek Özel Eğitim Görevi Verilen Öğretmen ................................................. 8

                        5.2.3. Öğretmen ............................................................................................................. 8

                        5.2.4. Aile ........................................................................................................i............. 8

                        5.2.5. Rehber Öğretmen Psikolojik Danışman .............................................................. 8

                        5.2.6. Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibi Temsilcisi ............................ 8

                        5.2.7. Eğitim Programları Hazırlamakla Görevlendirilen Öğretmen ............................ 8

6) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Hazırlamak İçin Hangi Değerlendirme Yöntemlerini Kullanılır? ................................................................................................................... 8

            6.1. Öğrenciden Kaynaklanan Nedenler ...........................................................................,...... 9

            6.2. Öğretim ile İlgili Nedenler ................................................................................................ 9

            6.3. Ortamdan Kaynaklanan Nedenler ..................................................................................... 9

            6.4. Destek Hizmetleri ile İlgili Nedenler ................................................................................ 9

            6.5. Anne-Babanın (Yatılı Kurumlarda İse Grup ve Etüt Öğretmenlerinin) Öğretim Sürecindeki Yeri ile İlgili Nedenler ..................................................................................................... 9

            6.6. BEP Geliştirme Birimi ile İlgili Nedenler ..................................................................,...... 9

            6.7. Eğitim Personeli ile İlgili Nedenler .......................................................................,........... 9

            6.8. Ekip ile İlgili Nedenler ...................................................................................................... 9

            6.9. Yerleştirme Kararı ile İlgili Nedenleri .............................................................................. 9

7) Sonuç...........................................................................................................................................,.. 10

8) Kaynakça....................................................................................................................................... 11

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. GİRİŞ:

            Bu çalışmanın amacı bireyselleştirilmiş eğitim programının (BEP) ne olduğunu, kimler için hazırlandığını, hazırlama sürecine kimlerin katıldığını, BEP ekip çalışmalarının neler olduğunu, BEP hazırlamak için hangi değerlendirme yöntemlerin ve kaynakların kullanıldığını, hangi çalışma ve araştırmalardan yararlanıldığını, hangi tür disiplinler arası çalışmaların gerçekleştirildiğini belirlemektir.

 

 2. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP) NEDİR?

            Bireyselleştirilmiş eğitim programı özel gereksinimli bireyin gelişimi veya ona uygulanan programın gerektirdiği disiplin alanlarında (öz-bakım, akademik beceriler, sosyal beceriler, iletişim v.b) eğitsel gereksinimlerini karşılamak üzere uygun eğitim ortamlarından (okul, özel eğitim okulu, özel sınıf, mesleki eğitim merkezi, v.b) ve destek hizmetlerden (kaynak oda, sınıf-içi yardım, dil ve konuşma terapisi, fiziksel rehabilitasyon v.b.) en üst düzeyde yararlanmasını öngören süreçtir (meb.gov.tr).

            Bireyselleştirilmiş eğitim programı “özel eğitim gerektiren birey için geliştirilen ve ailesi tarafından onaylanan, bireyin, ailenin, öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan ve hedeflenen amaçlarda verilecek destek eğitim hizmetlerini içeren özel eğitim programı” olarak tanımlanmaktadır (MEB, 2000. Aktaran: Kargın 2007: 1-13).

            Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel eğitime gereksinim duyan öğrenciler için hazırlanmış öğretimde kullanılan programdır (Kamens, 2004. Aktaran: Avcıoğlu 2011: 39-53) ve özel eğitime gereksinim duyan bütün öğrenciler için uygun öğrenme ortamı ve gelişimlerini sağlamak için de bir araçtır (Smith, Slattery ve Knopp, 1993. Aktaran: Avcıoğlu 2011: 39-53).

            Öğrencilerin, uygun eğitimleri için doğru kararlar alınmasını sağlayan, öğrenciye özgü hazırlanmış olan öğretimle birlikte başarıyı belirlemede kullanılacak ölçümlerin neler olduğunu belirten bir araç olan BEP, aynı zamanda öğrenciye rehberlik eden, öğrencinin gelişim alanları doğrultusunda var olan gereksinimlerinin karşılanmasını sağlayan ve bu doğrultuda çeşitli düzenlemeler yapılmasını gerektiren yazılı bir dokümandır (Smith ve Brownell, 1995. Aktaran: Avcıoğlu 2011: 39-53).

            Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP): Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı, özel eğitime ihtiyacı olan çocuğun bireysel gereksinimleri doğrultusunda hazırlanmış bir yıllık ölçülebilir uzun ve kısa dönemli amaçları, destek hizmetleri, yeri, zamanı, görevli personeli içeren yazılı bir programdır (Duman; Erişkin; Başar; Kıraç: 89-113).

            Engelli öğrenciler için eğitim programları oluşturmak amacıyla, müfredat geliştirme prensiplerini bilmek çok önemli olsa da bunu bilmek yeterli değildir. Zihinsel gerilik ve PL 94-142, gereksinimleri çerçevesinde diğer fiziksel engelleri bulunan insanlar için programlar oluşturmak ve bunu takip eden değişiklikleri yapmak ve çok sayıda ek faktörün göz önüne alınmasını içerir. Çocukların dışlanmasını engelleyerek, tüm engelli çocukların ücretsiz ve uygun eğitim alma hakkını güvence altına alır. Bu nedenle, müfredat programı her öğrencinin ihtiyacını karşılayacak şekilde uyarlanmalıdır. Dahası PL 94-142, engelli çocukların en az sınırlı bir çevrede eğitim almalarını  zorunlu kılar. Son olarak, zihinsel geriliğe sahip çocuklar eğitimlerini bir kısmını ya da tamamını normal sınıflarda sağlıklı çocuklarla alabilirler. Normal sınıf öğretmeninin çok sayıda sağlıklı öğrenciye eğitim hizmetini taşıdığı bu ortamda, sınırlı bir müfredatı uygulamak çoğu zaman zordur. Program geliştirmenin tüm göstergelerini içeren PL 94-142’nin üçüncü boyutu Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarıdır (Fiscus; Mandell 2002:23-24).

            PL 94-142’de belirtildiği gibi BEP söyle tanımlanır: BEP terimi her engelli çocuk için her hangi bir toplantıda, yerel eğitim servisinin temsilcisi ya da engelli çocukların, öğretmenlerin, ebeveynlerin veya bu çocukların bakıcılarının ihtiyaçlarını karşılayacak özel hazırlanmış, eğitim için kaynakları sağlayacak ya da denetleyecek özelliklere sahip orta dereceli bir eğitim biriminin temsilcisi tarafından geliştirilen yazılı bir açıklamadır. Böyle bir açıklama şunları içerir (Fiscus; Mandell 2002:23-24):

A) Çocuğun o anki eğitim performansını,

B) Kısa vadeli eğitimsel hedefleri de içeren yıllık (uzun dönemli) amaçlar,

C) Çocuğa sağlanacak özel eğitim hizmetlerini ve çocukların normal eğitim programlarına ne ölçüde katılabileceğini,

D) Bu tür hizmetlere başlanması için düşünülen zaman ve devam edeceği süreyi, uygun amaç, ölçüt, değerlendirme sürecini, öğretim amaçlarının değerlendirilmesi için en azından bir yılı esas alan zaman çizelgesi,

E) En azından yıllık düzeyde eğitim amaçlarına ulaşılıp ulaşılmadığını belirlemek için gerekli uygun objektif ölçütler, değerlendirme prosedürleri ve programlar (Fiscus; Mandell 2002:23-24).  

            BEP gereksiniminin en açık göstergesi şudur: BEP, müfredat geliştirmeye sadece bir grup öğrencinin ihtiyaçları açısından bakılmasını engellemektedir. BEP her öğrencinin özel eğitim ihtiyaçlarına göre hazırlanmış tek bir programın belirlenmesini gerektirir. Özel bir eğitim ortamındaki öğrencinin BEP’leri belirli BEP amaçlarını (örneğin tuvalet eğitimi) karşılayacak basılı müfredatların eğitim sırasına göre hazırlanmasıdır. Buna rağmen, mevcut müfredat materyalini her öğrencinin ihtiyacına göre öğretmen tarafından hazırlanmış müfredat parçalarıyla desteklemek gerekli olabilir (örneğin, bir ergeni kendi toplumu içinde bağımsız bir şekilde dolaşacak duruma getirmek için eğiten bir programla), (Fiscus; Mandell 2002:23-24).

            Abeson ve Weintraub' ın (1977) belirtiği gibi, BEP' in anlamını dört anahtar kelime ile daha iyi anlayabiliriz. Bireyselleştirilmiş; bir gurup veya bir sınıf çocuktan çok, tek bir çocuğun eğitim ihtiyaçlarına değinir. Eğitim; yasada da tanımlandığı gibi özellikle özel eğitim ve onunla ilgili hizmetleri ifade eder. Program; çocuğa gerçekte sağlanacak olan ortamları ifade eder. Plan; bir program geliştirmek için gerekli aşamaları içerir.  

 

3. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP) KİMLER İÇİN HAZIRLANIR?

            Özel gereksinimi olan bireyin tanımı, “Kimlerin özel eğitime gereksinimi vardır?” sorusuna verilecek yanıtta bulunmaktadır. Eripek (2005: 5), farklı eğitim gereksinimleri bireysel olarak planlanmış eğitim programlarını gerekli kılan çocukların özel eğitime gereksinimi olan çocuklar olduğunu belirtmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde tanımlandığı şekliyle, “özel eğitim gerektiren birey, çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarına göre beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireyi” ifade etmektedir. Bu genel tanım, farklı özelliklere sahip özel eğitime gereksinimi olan çocukların tümünü kapsamaktadır. Özel gereksinimi olan çocukların özür tür ve dereceleri ile özellikleri birbirinden farklılıklar gösterdiğinden genellemelere gitmek mümkün olamamaktadır. Eripek’e (2005: 5) göre “özel gereksinimi olan çocukların farklılıkları zihinsel, duygusal, bedensel, duygusal ve sosyal ya da iletişim özelliklerinde ya da bunların herhangi bir bileşeninde olabilir”. Bunun yanı sıra onların bu farklılıkları yaş, cinsiyet, kültür ve yaşam koşuları açısından da farklılık gösterebilir. Onların bu özellikleri, bir destek sağlanmadığında normal gelişen bireyler için sunulan eğitim ortamlarından yararlanmalarını güçleştirmektedir (Cavkaytar 2012: 11-28).

            Eğer bir çocuk; aynı yaş grubundaki çoğunluk çocuktan önemli sayılacak derecede öğrenme güçlüğü yaşıyorsa, okula devam eden aynı yaş grubundaki çocuklara sağlanan eğitim olanaklarından yararlanmasını önleyen ya da engelleyen bir yetersizliğe sahipse BEP’e gereksinimi var demektir. Bir başka deyişle okula devam eden her çocuk için hedef aynı olsa da, tutulan yol ve yolculuğun süresi farklı olacaktır. Ancak özel eğitim gereksinimi olan birey için bu yolun BEP süreci ile çizilmesi ve değerlendirilmesi gerekir (meb.gov.tr).

            Aynı yaş grubundaki çocuklara sağlanan eğitim olanaklarından yararlanmasını engelleyen özel eğitim gereksinimi olan bireylerin, engeli ya da yetersizliği,eğitimsel performansını olumsuz olarak etkileyen bireylerin, gereksinimlerinin karşılanması için özel düzenlenmiş destek eğitime gereksinim duyulan bireylerin eğitim programına ihtiyacı var demektir (www.aktuelegitim.com).

            Değerlendirme kabaca, bir birey hakkında karar vermek için yapılan bilgi toplama sürecidir ve bu süreç farklı amaçlar için gerçekleştirilir. Bu amaçlar, engelli ya da risk durumunda olduğu düşünülen öğrencileri belirleme, sınıflama ve programa yerleştirme, bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama, uygun hedef ve amaçları seçme, öğrenme stratejilerini belirleme ve uygulanan program sonucunda gelişmenin değerlendirilmesi olarak sıralanabilir (Taylor, 1997. Aktaran: Kargın 2007: 1-13).

            Değerlendirmede kullanılacak araçlar, yöntemler ile değerlendirmenin nerede ve kimler tarafından yapılacağı, değerlendirmenin yukarıda sıralan amaçlarına göre farklılık göstermektedir. İlk belirleme aşamasında yapılan değerlendirme daha çok tarama amacıyla yapılan değerlendirmedir ve genel eğitim okullarında/sınıflarında öğrenim gören engelli ya da risk durumunda olduğundan şüphe edilen öğrencileri belirlemek için yapılır . İlk belirleme aşaması informal bir süreçtir ve gözlem, görüşme, kontrol listesi, ölçüt bağımlı ölçü aracı gibi informal değerlendirme araçları kullanılarak gerçekleştirilir (Spinelli, 2002; Wood, 1998. Aktaran: Kargın 2007: 1-13).

 

4. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP) HAZIRLAMA SÜRECİNE KİMLER KATILIR?

            Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin eğitimlerini sürdürdükleri okul ve kurumlarda eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda BEP’lerini hazırlamak amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi oluşturulur.  Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi, okul/kurum müdürü veya görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında;

a) Bir gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen,

b) Bir rehber öğretmen,

c) Bir eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen,

ç) Öğrencinin sınıf öğretmeni,

d) Öğrencinin dersini okutan ilgili alan öğretmenleri,

e) Öğrencinin velisi,

f) Öğrenci, olmak üzere bu kişilerden oluşur (meb.gov.tr).

 

5. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP) EKİP ÇALIŞMALARI NELERDİR?

            BEP süreci ilk başlarda mekanik ve oldukça katı gözükse de başarı ile uygulandığında bu denli mekanik olmadığı görülmektedir. BEP' in uygulanmasında pek çok değişken ve bu değişkenlerin birbirleriyle ilişkisi vardır. Genel olarak dört kategoride toplayabileceğimiz bu değişkenler aynı zamanda BEP' in temel taşlarını oluştururlar. Bunlar ekip, iletişim, karar verme süreci ve danışmadır (Fiscus; Mandell 2002: 34). 

            Tekin’e (1996: ) göre, ekip olarak çalışma, bilgi ve beceri eksikliğinin nasıl giderileceğine dair yol göstermekte; eğitimde karşılaşılabilecek sorunlar, bu sorunların çözümleri ve alınacak kararlar hakkında aile ve okul personeline eşit söz hakkı sağlayarak, gelişimin değerlendirilmesine olanak vermektedir.

            Ekip kısaca yasal kural ve yönetmeliklerdir. BEP sürecinde önemli kararların alınmasında anne-baba ve uzmanlardan oluşacak olan ekip oluşumunu gerekli kılar (Fiscus; Mandell 2002: 34). Ekibi oluşturacak bireylerin özel gereksinimli bireyler, özellikleri ve eğitimleri konularında bilgi sahibi ve donanımlı olmaları gerektirmektedir (Bafra; Kargın 2009: 1933-1972).

            BEP' in geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesinde etkin görev alan ve eğitimin niteliğini en fazla etkileyen faktörlerden biri de kuşkusuz BEP ekip çalışmasıdır. Bireylerin gereksinimlerini belirleme, BEP hazırlama ve programını bireye göre uyarlama BEP ekiplerinin görevidir (Avcıoğlu 2011: 39-53).

            BEP ekibi içerisinde bir diğer önemli öğe, ekip üyelerinin görev ve sorumluluklarının açık ve kesin bir biçimde tanımlanmış olması gerekliliğidir (İftar, 2003. Aktaran Tike 2007: ).

5.1. EKİP GELİŞİM AŞAMALARI: Ekipteki her bir bireyin çalışma biçimi ekibin ilerleme kapasitesini etkiler. Ekipte iletişim çok önemlidir. Ekip üyelerinin dinlemeyi ve konuşma becerilerini geliştirmiş olmaları gerekmektedir. Grup tartışmalarında üyeler birbirlerine destek vermeli; katılımcı olmalıdırlar. Üyeleri konuyu özetleyebildikleri gibi daha açık hale getirebilmeli ve sentez yapabilmelidirler (Fiscus; Mandell 2002: 42). 

            5.1.1. BİRLEŞTİRME AŞAMASI: Bu aşamada ekip üyeleri ilişki ve iletişim ortamı hazırlar. Uygulanacak amaç ve işlevleri saptar. İzlenecek kurallar belirlenir ve ekip üyeleri bu kurallarda bir uzlaşma sağlarlar. Bu sayede ekip üyeleri görevlerini başarıyla yerine getirebiliri ve grupta başarılı uygulamalar yapabilirler (Fiscus; Mandell 2002: 41). 

            5.1.2. PEKİŞTİRME AŞAMASI: Bu aşamada grup üyelerinin kendi yeterliliklerini sergilemeleri söz konusudur. Burada her üyenin yaklaşımı ve savunduğu görüş önemli olsa da sorgulamadan kabul edilmez. Bu yöntem geliştiricidir. Ekip üyelerinin yapıcı tartışmalar yapmalarını ve grubun niteliksel olarak gelişmesini sağlar (Fiscus; Mandell 2002: 41). 

            5.1.3. SENTEZ AŞAMASI: Yapılan çalışmalardan dolayı ekip doyum sağlar. Grup ruhu önem kazanır. Bireysellik geride kalır, grubun amaçları ve hedefleri ön plana çıkar. İşbirliği gelişir (Fiscus; Mandell 2002: 41-42). 

5.2. BEP EKİBİ ÜYELERİ ve GÖREVLERİ:

            5.2.1.BAŞKAN: Birimi oluşturur, üyeleri belirler, toplantıları planlar. Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi sürecinde, bireyin gereksinimleri doğrultusunda kurum içi düzenlemeleri yapar. Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi sürecinde yapılan çalışmaları, değerlendirmeleri izler, gereksinim duyulan araç-gerecin geliştirilmesi veya sağlanması için özel eğitim hizmetleri kurulu ile eşgüdümlü çalışır (Kasar 2003: 4-5).

            5.2.2. GEZEREK ÖZEL EĞİTİM GÖREVİ VERİLEN ÖĞRETMEN: Kurumun olanaklarına ve bireyin gereksinimlerine göre hazırlanan bireysel eğitim planlarını, kaynaştırma uygulamaları yapılan kurumlar ile özel eğitim kurumlarında uygular. Değerlendirme ölçeklerinin geliştirilmesinde görüşünü bildirir. Gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene ve kuruma bilgi verir (Kasar 2003: 4-5).

            5.2.3. ÖĞRETMEN: Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanmasında, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde etkin görev alır. Planlanan eğitim programlarını uygulamaya dönüştürür. Bireyin gelişimine göre yeni bireysel eğitim programı önerileri hazırlar (Kasar 2003: 4-5).

            5.2.4. AİLE: Bireyselleştirilmiş eğitim programının geliştirilmesi sürecinde gereksinimleri iletir. Çocuğu ile ilgili hedeflerini ve planlarını belirtir (Kasar 2003: 4-5).

            5.2.5. REHBER ÖĞRETMEN PSİKOLOJİK DANIŞMAN: Bireyin özel eğitim gereksinimleri doğrultusunda görüşünü belirtir ve bireye rehberlik yapar. Bireyin gelişimini izler (Kasar 2003: 4-5).

            5.2.6. EĞİTSEL TANILAMA, İZLEME VE DEĞERLENDİRME EKİBİ TEMSİLCİSİ: Birey için saptanan destek eğitim hizmetlerinin uygulanmasında rehberlik eder. Bireyin gelişimini okul rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisi ile işbirliği içinde izler (Kasar 2003: 4-5).          

            5.2.7. EĞİTİM PROGRAMLARI HAZIRLAMAKLA GÖREVLENDİRİLEN ÖĞRETMEN: Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanmasında, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde etkin görev alır. Değerlendirme ölçekleri geliştirir. Gereksinim duyulan araç-gerecin geliştirilmesi veya sağlanması için başkan ile eş güdümlü çalışır. Bireyin gelişimine göre yeni bireyselleştirilmiş eğitim programı önerileri hazırlar. Gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene danışmanlık yapar (Kasar 2003: 4-5).

 

6. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP) HAZIRLAMAK İÇİN HANGİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİNİ KULLANILIR?

            BEP geliştirme birimi, üyelerin değerlendirme raporlarını alır ve BEP’ in amaçları doğrultusunda, bireydeki ilerlemeyi değerlendirir. Bu değerlendirmeye göre, ilerleme kaydedilmişse BEP’ in sonraki amaçları belirlenir. Öngörülen süre içerisinde bireyselleştirilmiş eğitim programının uzun dönemli amaçları doğrultusunda ilerleme kaydedilememişse, ilerlemeyi sınırlandıran ya da engelleyen nedenler belirlenir. Bu nedenler şöyle sıralanabilir (Kasar 2003: 8-9):

            6.1. ÖĞRENCİDEN KAYNAKLANAN NEDENLER; Öğrencinin uzun süren bir sağlık sorunu yaşaması, uyumunu güçleştiren psikolojik sorununun olması ve bu sorunlara çözüm getirebilecek uzman desteğinin, yazılı başvurulara rağmen bulunamamış olması vb (Kasar 2003: 8-9).

            6.2. ÖĞRETİM İLE İLGİLİ NEDENLER; Amaçların uygun seçilmemiş olması, belirlenen öğretim yöntem ve tekniklerinin uygun olmayışı, belirlenen araç-gerecin sağlanamaması vb (Kasar 2003: 8-9)..

            6.3. ORTAMDAN KAYNAKLANAN NEDENLER; Özel eğitim gereksinimi olan bireyin eğitim gereksinimine uygun ortam düzenlemelerinin yapılmamış olması vb (Kasar 2003: 8-9)..

            6.4. DESTEK HİZMETLERİ İLE İLGİLİ NEDENLER; Yöneltme raporunda belirtilmiş olan destek hizmetlerin ortamda sağlanamamış ya da yetersiz sağlanmış olması vb (Kasar 2003: 8-9).

            6.5. ANNE-BABANIN (YATILI KURUMLARDA İSE GRUP VE ETÜD ÖĞRETMENLERİNİN) ÖĞRETİM SÜRECİNDEKİ YERİ İLE İLGİLİ NEDENLER; Anne-babanın, öğrenci ile okul dışında, evde yapması gereken, öğretmen tarafından bildirilmiş çalışmaları yapmamış olması vb (Kasar 2003: 8-9).

            6.6. BEP GELİŞTİRME BİRİMİ İLE İLGİLİ NEDENLER; Birimde görev alması gereken ve öğretime destek sağlayacak üyelerden birinin birimde olmamasının etkileri vb (Kasar 2003: 8-9).

            6.7. EĞİTİM PERSONELİ İLE İLGİLİ NEDENLER; Eğitim ve öğretimi yapacak yeterli sayıda ve uygun nitelikte personelin olmaması ya da mevcut eğitim personelinin uygun program ve hizmet içi eğitimle desteklenmemiş olması vb (Kasar 2003: 8-9).

            6.8. EKİP İLE İLGİLİ NEDENLER; Bireyin tanılama, değerlendirme ve yöneltme bilgilerini içeren dosyasının birime ulaşmamış olması, bireyin izlenmesi aşamasında ekibin uygun desteği sağlamamış olmasının etkileri vb (Kasar 2003: 8-9).

            6.9. YERLEŞTİRME KARARI İLE İLGİLİ NEDENLER: Yöneltme raporuna uygun yerleştirmenin yapılmamış olması vb (Kasar 2003: 8-9).

 

 

 

7. SONUÇ:

            Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarını (BEP) temel alan yaklaşımların önemi giderek artmaktadır. Bireysel özelliklerin önem kazandığı günümüzde, eğitimin kişilere özel planlanması ideal olandır. Bu planlamaların gerçekleştirilmesi ise ancak BEP ile olasıdır. Diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de eğitim yasaları ile zorunlu kılınan BEP, her çocuğa uygun olacak şekilde hazırlanmaktadır (Fiscus; Mandell 2002).

            Böylece öğrenmede bireysel farklılıklar belirlenmekte, özel gereksinimli olan çocukların belirlenerek uygun eğitim programları ile eğitim hayatının içinde yer almalar, kendi yaşıtlarıyla aynı ortamda eğitime tabi tutularak topluma adapte olmaları, sosyal ve ekonomik hayatın içinde yer almaları sağlanmaktadır.

            Özel gereksinimli bireylerin başarılı bir şekilde sosyal ve ekonomik hayatın içinde yer almalarında asıl görev öğretmenlere düşmektedir. Öğretmenler özel gereksinimli bireyleri görmezden gelmeyerek BEP' leri kullanarak bireysel farklılıklara ve ihtiyaçlara uygun eğitim programları geliştirmeli ve bu programları gündelik hatayla ilişkilendirilmelidir. Böylece özel gereksinimli bireylerinin sahip oldukları yeteneklerini keşfetmelerini ve bu yeteneklerine yenilerini ekleyerek bunları gündelik hayatta kullanarak birer birey olarak sosyo-ekonomik toplum içinde yer almaları sağlanabilir.  

           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KAYNAKÇA

 

 

Abeson, A. & Weintraub, F. (1977). "Understanding the Individualized Education Program: A Primer of Individualized Education Programs for Handicapped Childern", Reston, Va.: Foundation for Exceptional Childern.

Avcıoğlu, Hasan (2011). "Zihin Engelliler Sınıf Öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Hazırlamaya İlişkin Görüşleri", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 12(1), 39-53.

Bafra, Leyla T.; Kargın, Tevhide (2009). "Sınıf Öğretmenleri, Rehber Öğretmenler ve Rehberlik Araştırma Merkezi Çalışanlarının Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlama Sürecine İlişkin Tutumları ve bu Süreçte Karşılaştıkları Güçlüklerin Belirlenmesi", Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (4) Güz, 1933-1972.

Cavkaytar, Atilla (2012). "Özel Eğitime Gereksinim Duyan Çocuklar ve Özel Eğitim", Pegem Akademi, Cantekin Matbaası, Ankara, 1-28.

Duman, Banu; Erişkin, Ayfer; Başar, Mehtap; Kıraç, Seda. "Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı", http://www.cppack.eu/attachments/tb/TR_TB/TR_TB_mod5_Bireyselle%C6%92tirilmi%C6%92%20E%C2%BAitim%20Program%C3%AC%20(BEP).pdf (Erişim Tarihi: 18.10.2013).

Fıscus, Edward; Mabdell, Collen (2002). (Akçamete G. (Ed). Çev. Günayer Şenel H.; Tekin E). "Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının Geliştirilmesi", Özkan Matbaacılık Sanayi., Ankara, 23-24.

http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/06/14/747031/dosyalar/2013_01/10014602_bep_sunu.ppt (Erişim Tarihi: 15.10.2013).

http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/35/08/965483/dosyalar/2012_11/29110942_bireysell...doc. (Erişim Tarihi: 10.10.2013).

http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/41/08/735837/dosyalar/2013_02/10080152_bepnedir.naslhazrlanr..pdf (Erişim Tarihi: 01.11.2013).

http://www.aktuelegitim.com/bireysellestirilmis-egitim-plani-nasil-hazirlanir-bep-nasil-hazirlanir.html (Erişim Tarihi: 25.10.2013).

İftar,T.E.; Gürsel, P.; Vuran S.; Batu; S. Cavkaytar, A. Uysal,; A. Birkan; B., Erbaş (2003). "Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının Geliştirilmesi". Eskişehir Anadolu Üniversitesi. Aktaran: Tike, Leyla (2007). "Sınıf Öğretmenler, Rehber Öğretmenler ve R.A.M. Çalışanlarının Bireyselleştirilmesi Eğitim Programları Hazırlama Sürecine İlişkin Tutumları ve Karşılaşabilecekleri Güçlüklerin Belirlenmesi", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Özel Eğitim Anabilim Dalı Özel Eğitim Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Kamens, M.W. (2004). "Learning To Write Ieps: A Personalized, Reflective Approach For Preservice Teachers". Intervention in School and Clinic, 40(2), 76-80.

Kargın, Tevhide (2007). "Baş Makale: Eğitsel Değerlendirme ve Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlama Süreci", Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8 (1) 1-13 (Milli Eğitim Bakanlığı (2000). "Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği". Ankara: Milli Eğitim Basımevi).

Kasar, Zeynep Derya (2003). "Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları", Milli Eğitim Basımevi, Ankara, 4-5.